Vị thành niên/thanh niên (VTN/TN) là yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi. Vấn đề sức khỏe sinh sản (SKSS) VTN/TN được Bộ Y tế xác định là một nội dung ưu tiên trong Chiến lược dân số - sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn 2011-2020 cũng như Chiến lược Dân số đến năm 2030.

Hội thi tìm hiểu kiến thức về chăm sóc SKSS VTN,TN tại Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc

Hiện nay, dân số Vĩnh Phúc là 1.155.050 người, trong đó nhóm dân số từ 10 - 24 tuổi (nhóm tuổi VTN/TN), chiếm khoảng 21,7% dân số. Mặc dù, những năm qua đã nỗ lực tổ chức nhiều hoạt động truyền thông giáo dục về SKSS cho VTN/TN. Song thực tế hiện nay, tình trạng quan hệ tình dục sớm, quan hệ tình dục không an toàn, mang thai ngoài ý muốn, nạo phá thai “chui” và nguy cơ nhiễm bệnh lây truyền qua đường tình dục ở tuổi VTN/TN có xu hướng gia tăng. Bên cạnh đó, kiến thức, kỹ năng cơ bản để bảo vệ, chăm sóc SKSS của VTN/TN còn nhiều hạn chế; các em vẫn gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận các dịch vụ chăm sóc SKSS. Mặt khác, khi tiếp xúc, giáo dục về SKSS cho VTN/TN thì mọi người đều có ý e dè, né tránh, trong khi những đối tượng này lại rất cần được hướng dẫn đầy đủ và sâu sắc.

Ở độ tuổi VTN/TN các em rất thích khám phá năng lực bản thân, mở rộng thêm nhiều mối quan hệ mới. Nếu không được tuyên truyền đúng cách, các em rất dễ có các nguy cơ: quan hệ tình dục sớm, quan hệ tình dục không an toàn, dễ bị xâm hại tình dục dẫn đến mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, kể cả HIV/AIDS, mang thai ngoài ý muốn, phá thai không an toàn để lại một số hậu quả nghiêm trọng như sẩy thai, sinh thiếu cân, đẻ non, thai nhỏ so với tuổi thai; nhiễm trùng tử cung, thủng tử cung, vô sinh, tử vong mẹ. Đây là gánh nặng cho bản thân, gia đình và xã hội. Mang thai ở tuổi VTN/TN gây ảnh hưởng nặng nề đến phát triển thể chất và tâm sinh lý cũng như phát triển trí tuệ sau này.

Trước thực trạng đó, trong nhiều năm qua Chi cục Dân số - KHHGĐ đã thực hiện nhiều giải pháp, nhiều hoạt động truyền thông để cung cấp kiến thức, kỹ năng trong việc tự chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho bản thân VTN, TN. Cụ thể năm 2019, Chi cục đã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền về chăm sóếuKSS, giáo dục giới tính cho VTN,TN như: phối hợp với Tỉnh Đoàn thanh niên tổ chức các cuộc thi hái hoa dân chủ tìm hiểu về kiến thức SKSS VTN cho học sinh tại Trung tâm Giáo dục thường Xuyên  huyện Tam Dương và Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc; Phối hợp với Đoàn khối tổ chức các lớp tập huấn cung cấp kiến thức, sức khỏe sinh sản VTN/TN cho Đoàn viên thanh niên các Sở, ngành của tỉnh, huyện...Đặc biệt, phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa tuyên truyền về chăm sóc sức khỏe sinh sản, giáo dục giới tính cho 30.079 học sinh tại 53 trường THCS của huyện Vĩnh Tường, Bình Xuyên, thành phố Vĩnh Yên. Đồng thời, để chủ động cho nhà trường tự tổ chức các buổi truyền thông về chăm sóc sức khỏe sinh sản, giáo dục giới tính cho học sinh tại trường, Chi cục Dân số - KHHGĐ đã tổ chức 5 lớp tập huấn cung cấp kiến thức, kỹ năng truyền thông về chăm sóc sức khỏe, giáo dục giới tính VTN/TN cho 694 các thầy, cô là Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, Bí thư đoàn, Tổng phụ trách đội, các thầy, cô giáo dạy môn Sinh, môn Giáo dục công dân của các Trường THCS, THPT trên địa bàn toàn tỉnh. Đây là một hoạt động được các thầy, cô giáo trong lớp tập huấn đánh giá cao, vì lần đầu tiên được tham gia lớp tập huấn với những nội dung, kiến thức, phương pháp và với những kinh nghiệm thực tế rất thiết thực,bổ ích.

Truyền thông về chăm sóc SKSS, giáo dục giới tính cho VTN tại Trường THCS.

Bên cạnh đó, Chi cục đã tổ chức các tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng truyền thông tư vấn, cung cấp dịch vụ dân số KHHGĐ, giáo dục giới tính VTN/ TN cho 138 cán bộ Phòng Dân số các huyện, thành phố; Trưởng trạm Y tế, Cán bộ chuyên trách Dân số-KHHGĐ các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh. Tiếp tục tổ chức duy trì 95 câu lạc bộ Tiền hôn nhân và tổ chức ra mắt, thành lập mới 27 CLB Tiền hôn nhân năm 2019. Ngoài hoạt động truyền thông trực tiếp cho VTN/TN, Chi cục Dân số-KHHGĐ còn tổ chức 28 hội nghị cung cấp thông tin cho 2.800 người có uy tín trong cộng đồng tham gia truyền thông DS-KHHGĐ, ủng hộ VTN/TN được chủ động tìm hiểu thông tin, kiến thức và kỹ năng thực hiện các dịch vụ DS-KHHGĐ và giáo dục lối sống lành mạnh cho VTN/TN. Tổ chức 5 Hội nghị truyền thông cho 500 bậc ông, bà, cha, mẹ của VTN/TN về tìm hiểu thông tin, kiến thức, thông tin, kỹ năng thực hiện các dịch vụ DS-KHHGĐ và giáo dục lối sống lành mạnh cho VTN/TN. Từ đó, trong mỗi gia đình, tùy theo lứa tuổi mà các bậc phụ huynh cần giáo dục trẻ những kiến thức, cách ứng xử phù hợp trong mọi tình huống để giúp con, cháu tránh được những nguy cơ, mang thai ngoài ý muốn. Biên soạn, nhân bản 45.250 tờ rơi về chăm sóc SKSS VTN/TN, nhân bản 16.000 cuốn sách bỏ túi những điều cần biết về tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân cấp cho VTN/TN làm tài liệu tuyên truyền. Làm mới 50 áp phích tuyên truyền về khám sức khỏe tiền hôn nhân là trách nhiệm của các cặp nam, nữ sắp kết hôn treo tại 50 Công ty trên địa bàn tỉnh và 99 áp phích cấp cho các Trường THCS tuyên truyền về không mang thai ở tuổi vị thanh niên.

Với những hiệu quả thiết thực đã đạt được, năm 2019 có 82,8% số VTN/TN được tư vấn và cung cấp kiến thức về SKSS/KHHGĐ. Thời gian tới, Chi cục Dân số - KHHGĐ tiếp tục tổ chức nhiều hoạt động nhằm giúp VTN/TN có nhiều cơ hội được trang bị kiến thức, kỹ năng trong việc tự chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho bản thân. /

Hồng Lụa - Phòng Truyền thông